Σύνοψη
Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι απορροφητές κραδασμών («αμορτισέρ») που βρίσκονται ανάμεσα στα οστά της σπονδυλικής στήλης (τους σπονδύλους). Βοηθούν στη διατήρηση της ευελιξίας της πλάτης και ταυτόχρονα στην αντίσταση σε δυνάμεις και επιτρέπουν την κάμψη, την κύρτωση και τη στροφή της σπονδυλικής στήλης.
Η εκφυλιστική δισκοπάθεια είναι μια πάθηση που σχετίζεται με την πάροδο της ηλικίας και εμφανίζεται όταν ένας ή περισσότεροι δίσκοι φθείρονται ή παρουσιάζουν ρωγμές/σχισμές, με αποτέλεσμα να προκαλείται πόνος.
Αιτίες
Ο υγιής και καλά ενυδατωμένος δίσκος περιέχει μεγάλη ποσότητα υγρού στο εσωτερικό του, δηλαδή στον πηκτοειδή πυρήνα, παρέχοντας προστασία και ευελιξία στη σπονδυλική στήλη.
1. Απώλεια υγρού
Ο εκφυλισμένος δίσκος χαρακτηρίζεται από σημαντικά μειωμένη περιεκτικότητα υγρού, με αποτέλεσμα ο δίσκος να γίνεται λεπτότερος και λιγότερο ευέλικτος. Η απόσταση μεταξύ των γειτονικών σπονδύλων μειώνεται, προκαλώντας αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ρωγμών και ρήξεων στο εξωτερικό στρώμα (τοίχωμα) του δίσκου που ονομάζεται ινώδης δακτύλιος.
2. Ρήξη μεσοσπονδύλιου δίσκου – Επούλωση μεσοσπονδύλιου δίσκου – Εξασθένηση και κατάρρευση μεσοσπονδύλιου δίσκου
Ο δίσκος δεν είναι σε θέση να θεραπευτεί σωστά από μόνος του, καθώς δεν τροφοδοτείται άμεσα με αίμα. Κατά συνέπεια, μια ρωγμή/σχισμή στον ινώδη δακτύλιο ή δε θα θεραπευτεί ή θα σχηματίσει ουλώδη ιστό, ο οποίος δεν είναι τόσο ισχυρός όσο ο αρχικός ιστός. Η περαιτέρω εξασθένηση του δίσκου μπορεί να οδηγήσει εκ νέου σε ρήξη και τελικά να προκαλέσει κατάρρευση. Το ζελατινώδες υλικό στο εσωτερικό του πυρήνα του δίσκου μπορεί να βγει προς τα έξω μέσα από τις ρωγμές ή τις σχισμές στον ινώδη δακτύλιο και να προκαλέσει δισκοκήλη.
3. Ανάπτυξη οστικών προεξοχών
Όταν μικραίνει ο χώρος ανάμεσα στους δύο σπονδύλους πάνω και κάτω από τον πάσχοντα δίσκο, υπάρχει μικρότερο «μαξιλαράκι» μεταξύ τους και η σπονδυλική στήλη γίνεται πιο ασταθής. Οι ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις ή σπονδυλικές αρθρώσεις, δηλαδή τα σημεία, στα οποία έρχονται σε επαφή οι σπόνδυλοι, αναγκάζονται να μετατοπιστούν. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία τους. Επιπλέον, προκειμένου να κλείσει το κενό μεταξύ των δύο σπονδύλων, ενδέχεται το σώμα ως αντίδραση να δημιουργήσει οστικές προεξοχές ή οστεόφυτα (μικρά οστικά εξογκώματα που αναπτύσσονται κατά μήκος των άκρων των οστών). Τα οστεόφυτα μπορεί να ασκούν πίεση στις ρίζες των νωτιαίων νεύρων ή στον νωτιαίο μυελό, προκαλώντας πόνο και επηρεάζοντας τη λειτουργία των νεύρων.
Συμπτώματα
Η εκφυλιστική δισκοπάθεια μπορεί να μην προκαλεί κανένα σύμπτωμα. Άλλοτε, όμως, ο πόνος μπορεί να είναι τόσο έντονος, ώστε οι ασθενείς να μη μπορούν πλέον να ασκήσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Ο εντοπισμός του πόνου εξαρτάται από τη θέση του πάσχοντος δίσκου. Εάν ο προσβεβλημένος δίσκος βρίσκεται στη μέση, μπορεί να προκαλέσει πόνο στην πλάτη, τους γλουτούς ή το πόδι, ενώ εάν βρίσκεται στην αυχενική περιοχή μπορεί να προκαλέσει πόνο στον αυχένα ή το χέρι. Μπορεί, επίσης, να συνοδεύεται από διαταραχές της αισθητικότητας, της κινητικότητας ή των αντανακλαστικών. Ο πόνος συχνά επιδεινώνεται με κινήσεις όπως κάμψη, στροφή και άρση βάρους και στην καθιστή θέση.
Θεραπεία
Η θεραπεία της επώδυνης εκφυλιστικής δισκοπάθειας επικεντρώνεται στη μείωση του πόνου, τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης και τη βελτίωση ή τη διατήρηση της κινητικότητας. Η πάθηση μπορεί κατά κανόνα να αντιμετωπιστεί επιτυχώς χωρίς εγχείρηση με συνδυασμό τεχνικών διαχείρισης πόνου, φυσικοθεραπείας και θεραπευτικών εγχύσεων στη σπονδυλική στήλη.
Η χειρουργική αντιμετώπιση της δισκοκήλης μπορεί να ενδείκνυται όταν οι συντηρητικές μέθοδοι θεραπείας δεν ανακουφίσουν τον πόνο εντός τριών περίπου μηνών ή σε ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα, όπως προοδευτική μυϊκή αδυναμία πριν από την πάροδο αυτού του χρονικού διαστήματος.
Βιβλιογραφία
- Kraemer J., Hasenbring M., Kraemer R., Taub E., Theodoridis T., Wilke H.J.: Intervertebral Disc Diseases: Causes, Diagnosis, Treatment and Prophylaxis. Thieme 2009.
